PARAFIA WSPÓLNOTĄ I SZKOŁĄ MIŁOSIERDZIA
Konspekt na I część spotkania Parafialnych Zespołów Synodalnych
Modlitwa na rozpoczęcie spotkania:
Dopomóż mi, o Panie, aby oczy moje były miłosierne, bym nigdy nie podejrzewała i nie sądziła według zewnętrznych pozorów, ale upatrywała to, co piękne w duszach bliźnich,
i przychodziła im z pomocą.
Dopomóż mi, aby słuch mój był miłosierny, bym skłaniała się do potrzeb bliźnich, by uszy moje nie były obojętne na bóle i jęki bliźnich.
Dopomóż mi, Panie, aby język mój był miłosierny, bym nigdy nie mówiła ujemnie o bliźnich, ale dla każdego miała słowo pociechy i przebaczenia.
Dopomóż mi, Panie, aby ręce moje były miłosierne i pełne dobrych uczynków, bym tylko umiała czynić dobrze bliźniemu, na siebie przyjmować cięższe, mozolniejsze prace.
Dopomóż mi, aby nogi moje były miłosierne, bym zawsze śpieszyła z pomocą bliźnim, opanowując swoje własne znużenie i zmęczenie. Prawdziwe moje odpocznienie jest
w usłużności bliźnim.
Dopomóż mi, Panie, aby serce moje było miłosierne, bym czuła ze wszystkimi cierpieniami bliźnich. /św. Faustyna/
(Można odmówić jeden dziesiątek Koronki)
JAK JEST?
1. Parafia chociaż ma wymiar terytorialny (poza parafiami personalnymi) jest przede wszystkim wspólnotą osób. Jest także wspólnotą rodzin i wspólnotą wspólnot, które tę parafię tworzą. Każda prawdziwa wspólnota troszczy się o wszystkich swoich członków, ale szczególnie otacza troską najsłabszych, niezaradnych życiowo lub poszkodowanych przez różne przypadki losowe.
2. Troska o najsłabszych ma wymiar nie tylko humanitarny i społeczny, ale również wspólnoto twórczy, a dla wierzących także wymiar zbawczy. Kościół (parafia) jako wspólnota Ludu Bożego buduje się, rozwija i zbawia także poprzez dzieła charytatywne (analogia do Eucharystii).
3. Działalność charytatywna od samego początku istnienia diecezji tarnowskiej była żywo obecna w diecezji i w poszczególnych wspólnotach parafialnych. Szczególnego charakteru nabrała po utworzeniu w 1937 r. diecezjalnego Związku „Caritas”. Związek ten jednak działał przede wszystkim na szczeblu diecezjalnym zapisując piękna kartę historii podczas II wojny światowej. Po zlikwidowaniu Caritas przez komunistów po wojnie (1950) instytucją koordynującą tę działalność był Referat Charytatywny kurii diecezjalnej. IV Synod polecił, aby we wszystkich parafiach powstawały Parafialne Zespoły Charytatywne. Po reaktywacji Caritas (1989) funkcje Zespołów przejęły Parafialne Oddziały Caritas. Tak jest do dzisiaj. W diecezji mamy aktualnie zarejestrowanych 439 oddziałów (zespołów) Caritas. Brakuje ich
w 15 parafiach.
4. Caritas Diecezji Tarnowskiej zgodnie ze swoim Statutem organizuje, koordynuje
i kieruje kościelną działalnością charytatywną, a także pracą formacyjną (por. Statut par.4 p 1) na szczeblu diecezjalnym. Parafialny zespół Caritas pełni taką samą funkcję w wymiarze parafialnym.
5. Parafialne zespoły włączają się więc w akcje ogólnopolskie i ogólnodiecezjalne Caritas oraz podejmują własne akcje charytatywne w zależności od potrzeb. Parafialne zespoły promują i animują kult Bożego Miłosierdzia.
6. Szkolne (227) oraz Przedszkolne Koła Caritas (4) powstające na terenie parafii uczą
i zachęcają dzieci oraz młodzież do aktywnego włączania się w dzieło miłosierdzia.
7. Niezastąpioną rolę prawdziwej szkoły miłosierdzia pełnią nadal w naszej diecezji katolickie rodziny.
JAK BYĆ POWINNO?
1. We wszystkich parafiach powinien istnieć i aktywnie działać Parafialny Oddział Caritas. Zespół Caritas powinien zostać formalnie powołany do istnienia oraz powinien posiadać swój Zarząd. Cała działalność zespołu powinna być zgodna
z Regulaminem Parafialnego Zespołu Caritas (w przygotowaniu), który zostanie zatwierdzony przez biskupa diecezjalnego.
2. Cała wspólnota parafialna powinna czynnie włączać się w akcje prowadzane przez POC, a sam zespół powinien współpracować z innymi wspólnotami działającymi
w ramach parafii oraz innymi organizacjami społecznymi, samorządowymi np.
3. Wszyscy duszpasterze (nie tylko proboszcz) powinni wspierać zespół w jego działalności oraz zachęcać wszystkich parafian do aktywnego udziału w jego pracach.
4. Zespół powinien na bieżąco rozpoznawać rzeczywiste potrzeby i wyzwania jakie stawia przed nami świat współczesny. Zmieniające się uwarunkowania powinny wyznaczać nowe kierunki działania zespołu (nacisk na potrzeby duchowe).
5. Zespół powinien być wspierany finansowo przez całą wspólnotę parafialną. IV Synod (nadal obowiązuje) mówi o jednej składce w ciągu roku, którą proboszcz przeznacza na cele charytatywne. IV Synod podkreśla także, że nawet prowadzenie różnych inwestycji, remontów czy budów obiektów sakralnych nie zwalnia parafii z obowiązku działalności charytatywnej (por. Stat. 663 p.3 i 4).
CO ZROBIĆ, ABY BYŁO TAK , JAK BYĆ POWINNO?
1. Jeżeli nie ma zespołu (POC), należy go powołać i zgłosić w biurze Caritas. Jeżeli jest należy go ożywić i wspierać np. poprzez zmianę Zarządu, zwiększenie liczby członków, znalezienie stałej siedziby, zapewnienie bardziej stabilnego finansowania np.
2. Zadbać o regularne spotkania zespołu oraz o stałą formację jego członków. Zespół nie powinien się zbierać tylko w sytuacjach kryzysowych lub w związku z prowadzonymi akcjami. Pamiętać o parafialnych i dekanalnych dniach skupienia oraz rekolekcjach dla POC.
3. Informować o działalności POC oraz o wszystkich akcjach charytatywnych (ogłoszenia parafialne, gablota parafialna, Internet, gazetki parafialne np.). Zachęcać osobiście parafian (np. podczas kolędy) do włączania się w prace zespołu.
4. Zachęcać do wspierania zespołu oraz całej Caritas finansowo (składki, puszki, skarbony, 1%) oraz rzeczowo (zbiórki żywności, darów w naturze).
5. Organizować parafialne akcje charytatywne związane z konkretnymi wydarzeniami parafialnymi (np. pożar domu, powódź, konieczność drogiego leczenia). Nie czekać
na tzw. „ruch” ze strony samorządu (np. opieki społecznej). Organizować lub pomagać w organizowaniu pomocy dla swoich parafian spoza parafii (z centrali Caritas, z instytucji samorządowych, państwowych np.).
6. Pomagać w tworzeniu nowych dzieł charytatywnych na terenie parafii (ośrodki wsparcia dla osób starszych, niepełnosprawnych np.).
7. Usuwać bariery architektoniczne w dostępie do kościoła, kancelarii, siedziby Caritas dla osób niepełnosprawnych i starszych.
8. W ramach katechezy oraz innych form głoszenia słowa Bożego uczyć szacunku oraz konieczności śpieszenia z pomocą tym osobom.
9. Zachęcać do współpracy z Caritas oraz nadawać „rys charytatywny” wszystkim organizacjom parafialnym. Formować i szkolić liderów.
10. Rozwijać różne formy nabożeństwa do Bożego Miłosierdzia i świętych, którzy
w sposób heroiczny je praktykowali (np. św. Antoni, św. brat Albert Chmielowski).
ZAŁĄCZNIK: Wybrane fragmenty z dokumentu „Wskazania duszpasterskie dla parafialnych zespołów CARITAS” ( bp Jacek Jezierski –Przewodniczący Komisji Charytatywnej KEP, Olsztyn, 18.05. 2000r.)
2.Chociaż współczesna parafia znacznie różni się od gminy jerozolimskiej, to jednak jest ona wezwana do budowania wspólnoty miłości na wzór tamtej (Dz 2,42-47). (…) parafia posiada wymiar wspólnotowy i jest miejscem zjednoczenia wierzących z Chrystusem, w Duchu Świętym w drodze do domu Ojca. Dlatego miłość, będąca naturalnym sposobem egzystencji Trójcy Przenajświętszej, której przykład pozostawił swoim uczniom Jezus i którą rozlewa
w sercach naszych Duch Święty (Rz 5,15), powinna być urzeczywistniana przez wszystkich parafian. Miłość decyduje o przeniknięciu wspólnot chrześcijańskich duchem Ewangelii, a do jej podstawowych przejawów należy posługa charytatywna.
4.Chrześcijanie spełniają obowiązek posługi charytatywnej zarówno w sposób indywidualny, jak i wspólnotowy (por. Jan Paweł II, Dives in misericordia 13). Ze względu na drugi sposób w każdej parafii powinna działać specjalna grupa osób, której zadaniem jest niesienie adekwatnej do potrzeb i fachowo zorganizowanej pomocy charytatywnej. (…) Biorąc pod uwagę nowe uwarunkowania społeczno-ustrojowe oraz regulacje prawne dotyczące stosunku Państwa do Kościoła w naszej Ojczyźnie, reaktywowanie CARITAS Polskiej i CARITAS diecezjalnych a także nowe doświadczenia w pracy charytatywnej w parafiach postanawiam, aby spoczywający na proboszczu, duszpasterzach i wiernych niezbywalny obowiązek niesienia pomocy potrzebującym we wspólnocie parafialnej był kontynuowany przez Parafialny Zespół CARITAS, zwany dalej Zespołem. Praca Zespołu nie zwalnia ogółu wiernych a także innych grup i wspólnot działających w parafii z obowiązku świadczenia miłosierdzia, lecz je jedynie usprawnia, koordynuje i uzupełnia.
17.Posługa charytatywna winna być podejmowana w ścisłej współpracy z CARITAS diecezjalną i miejscowymi duszpasterzami a także we współpracy z grupami parafialnymi, braćmi innych Kościołów chrześcijańskich, lokalną administracją, agendami pomocy społecznej i innymi podmiotami niosącymi pomoc w danym środowisku. We współpracy należy pamiętać o zachowaniu własnej tożsamości i duchowości chrześcijańskiej.
28.Proboszcz zobowiązany jest do troski o prawidłową formację charytatywną, odpowiadając za nią przed biskupem diecezjalnym i współpracując z CARITAS diecezjalną. Formacja ta odnosi się do wszystkich parafian a także do poszczególnych grup działających na jej terenie ze szczególnym uwzględnieniem Zespołu, który realizuje program ustalony przez CARITAS Polską i CARITAS diecezjalną.
29.Wspólnota parafialna jest miejscem wychowania postaw otwartości i wrażliwości na potrzeby bliźnich oraz odwagi i dynamizmu w realizacji różnorodnych dzieł miłosierdzia chrześcijańskiego. (…) Skuteczną formą wychowania do miłości czynnej jest angażowanie dorosłych, młodzieży i dzieci w konkretne działania charytatywne. W tej pracy formacyjnej proboszcza i jego współpracowników powinni skutecznie wspierać członkowie Zespołu.
32.Formację charytatywną prowadzoną w parafii uzupełnia CARITAS diecezjalna poprzez organizowanie cyklicznych szkoleń oraz specjalistycznych rekolekcji i dni skupienia, zarówno dla wolontariuszy z Zespołów jak i pracowników placówek CARITAS.(…)
Zadanie dla Parafialnego Zespołu Synodalnego:
Bardzo prosimy, aby Parafialny Zespół Synodalny zwrócił się do Zarządu Parafialnego Oddziału Caritas o przedstawienie sprawozdania rocznego z jego działalności. Każdy POC ma obowiązek sporządzić takie sprawozdanie do końca stycznia i przesłać je do Zarządu Caritas Diecezji Tarnowskiej. Niech jednym z owoców prac synodalnych będą w tym roku przesłane do Centrali Caritas wszystkie sprawozdania, które równocześnie będą stanowić obraz działalności charytatywnej w naszej diecezji.
Konspekt opracowała
Komisja ds. Posługi Charytatywnej Kościoła
Konsultacje
II Część Spotkania PZS
W ramach konsultacji synodalnych Komisja ds. Posługi Charytatywnej Kościoła przekazuje fragmenty opracowywanego przez nią Regulaminu Parafialnego Zespołu Caritas. Do tej pory nie istniał żaden jednolity dokument regulujący działalność POC. Powstanie takiego dokumentu zapewni jeszcze lepsze i owocniejsze działanie parafialnych zespołów Caritas.
Wybrane fragmenty z propozycji Regulaminu Parafialnego Zespołu Caritas:
1). Powołanie i siedziba Zespołu
10. Członkami Zespołu mogą być wszyscy pełnoletni parafianie, którzy w sposób stały
i zorganizowany decydują się wspierać działalność charytatywną parafii.
W wyjątkowej sytuacji członkiem Zespołu może być osoba spoza parafii, pod warunkiem, że proboszcz parafii jej pochodzenia nie zgłosi sprzeciwu.
11. Członkowie Zespołu pełnią swoją posługę w sposób nieodpłatny na czas nieokreślony. Zespół może pokrywać koszty, które ponoszą jego członkowie, ale tylko związane bezpośrednio z wykonywanymi zadaniami charytatywnymi.
Uwagi:
2). Formacja charytatywna i duchowa członków Zespołu
1. Przynajmniej raz w miesiącu powinny odbywać się spotkania zwyczajne członków Zespołu obejmujące:
a) formację duchową,
b) formację charytatywną (metodyczną),
c) sprawy bieżące.
Uwagi:
3). 2. Przynajmniej raz w roku cały Zespół powinien uczestniczyć w parafialnym lub dekanalnym dniu skupienia dla członków i wolontariuszy Caritas. (Dekanalnym koordynatorem działań Caritas i duszpasterzem charytatywnym jest w diecezji tarnowskiej każdorazowy wicedziekan. Jego obowiązkiem jest stała troska o sprawy Caritas w całym dekanacie.)
3. Przynajmniej raz na dwa lata delegowana(e) przez Zespół osoba(y) powinna(y) wziąć udział w spotkaniach rekolekcyjno-szkoleniowych organizowanych przez Caritas Diecezji Tarnowskiej.
Uwagi:
4). Wolne wnioski: